Bijna dagelijks zien we de beelden van oorlogsgeweld in de media. Nu wat minder met de overheersing van de covid-pandemie. Wapens en geweld hebben ons geen vrede gebracht. Integendeel, geweld stapelt zich op geweld, haat en vernieling is en was de leuze bij elk oorlogsgeweld. Geen van de machthebbers die belust zijn op macht en eigengewin kan een bevredigend argument aanhalen opdat dit zinloze zou stoppen en vrede en vreugde het overwicht krijgt .
Nochtans is reeds eeuwen geleden vrede aangekondigd door de profeten. “In die dagen wordt uit de hemel de geest over ons uitgestort: dan wordt de woestijn een boomgaard, en die boomgaard lijkt wel een bos. Dan woont het recht in de woestijn, de gerechtigheid in de boomgaard. En de gerechtigheid brengt vrede voort, duurzame vrede en veiligheid zijn haar vruchten. Dan woont mijn volk in een gebied van vrede, een veilige woonplaats, een oord van ongestoorde rust.” Zoals we bij Jesaja kunnen lezen, is vrede de vrucht van gerechtigheid.
Wat is dat eigenlijk: “gerechtigheid”. Ik vond deze verklaring: gerechtigheid is een term die niet alleen inhoudt dat recht wordt gedaan aan iemand die onrecht lijdt, maar ook aangeeft dat de boosdoeners worden gestraft.
Het heeft dus te maken met recht. En dit komt dan weer van “zich richten op”, richting aangeven naar heil, geluk, het ware, het goede. Of aangeven dat het recht wordt geweld aangedaan, waar men zich niet meer richt op datgene waar ieder recht op heeft: een beetje vrede en geluk voor iedereen.
Is het nu juist dit waar ieder mens naar uitkijkt: dat gerechtigheid zou geschieden zodat de mens, als persoon, als gemeenschap vrede vindt .
Als we verder op zoek gaan naar de betekenis van gerechtigheid stoten we ook op de Bijbelse, ja ook de theologische betekenis. (Theos=God Logos=woord Theologie is dus de studie die betrekking heeft op het woord van God, op Gods woord.“En zie, het woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond”)
153 maal is de term gerechtigheid terug te vinden in de bijbel. Enkele voorbeeldjes leren ons de rijkdom van dit begrip kennen.
Hebt de gerechtigheid lief, gij die het land bestuurt; richt uw gedachten op de Heer in goede gezindheid en zoekt Hem in eenvoud van hart, (wijsheid1,1)
Gerechtigheid draagt hij als een gordel om zijn lenden, en trouw als een gordel om zijn heupen. (Jesaja 11,5)
Ik moet de toorn van Jahwe dragen, omdat ik tegen Hem heb gezondigd, totdat Hij het weer voor mij opneemt en mij recht verschaft. Hij zal mij bevrijden, Hij brengt mij naar het licht, en verheugd zal ik opzien naar zijn gerechtigheid. (Micha 7,9)
En ook in het nieuwe testament
Maar zoekt eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid: dan zal dat alles u erbij gegeven worden. (Mat 6,33)
Maar wee u, farizeeër! Gij betaalt wel tienden van munt en wijnruit en allerlei kruiken, maar bekommert u niet om gerechtigheid en liefde tot God. Het ene moet men doen en het andere niet verwaarlozen. (Luc. 11,42)
Gods gerechtigheid zal uiteindelijk uitgesproken worden over ieder mens. Daartoe is het woord vlees geworden, om kenbaar te maken alles wat God in zijn liefde bereid heeft voor de mens. En Jezus heeft niets verzwegen: Hij heeft ons vrienden genoemd en alles meegedeeld wat Hij zelf heeft ontvangen van zijn Vader. Het gebod van de liefde heeft hij gestalte gegeven, meer nog is door hem ‘bronwel’ van leven geworden, redding en verlossing voor velen. Gerechtigheid is dus vooral een theologisch begrip: God spreekt de zondaars om Christus' wil vrij van schuld.
Het gebod van de liefde rijkt veel verder dan de zorg om de naaste, je dorp of stadsgenoot, raakt veel verder dan gastvrijheid voor vreemdeling en ontheemde. Christus heeft ons daarin het voorbeeld gegeven. Het is door gerechtigheid mensen helpen, bemoedigen, richting geven. Het is met veel geduld en barmhartigheid, vredebrengers zijn in een wereld waar de wet van de liefdeloosheid vaak regeert.
Het is goed dat we in deze dagen bidden om vrede in nagedachtenis van hen die sneuvelden in zovele oorlogen, Het is goed te bidden om vrede in de harten van allen , in het hart ook van onze samenleving, ons volk en vaderland.
God zegene u met zijn barmhartigheid
Vrede en alle Goeds